У 2023 годзе беларускі ўрад мусіць выплаціць больш за 12 млрд рублёў па знешнім дзярждоўгу. Каму Мінск столькі завінаваціўся і ці справіцца бюджэт з такой пазыковай нагрузкай, спыталі старшага навуковага супрацоўніка BEROC (Кіеў) Дзмітрыя Крука.
Буйныя выплаты знешняга дзярждоўгу
Зыходзячы з праекта закона аб рэспубліканскім бюджэце, у 2023 годзе беларускай дзяржаве трэба будзе выплаціць больш за 12 млрд рублёў па знешніх даўгах. Гэта з улікам асноўнага доўгу і працэнтаў.
— Паводле графіка ў лютым наступнага года мы павінныя пагасіць бондаў на 800 млн даляраў. Гэта ўжо 2 млрд рублёў. Крэдыты міжнародных фінансавых арганізацый (1,476 млрд рублёў) — гэта, напэўна, выплаты Еўразійскаму фонду стабілізацыі і развіцця і Сусветнаму банку (МБРР), — кажа эканаміст Дзмітрый Крук.
Памер выплат па даўгах замежным дзяржавам і іншым крэдыторам — 5,767 млрд рублёў. Паводле словаў эксперта, сюды ўваходзіць крэдыт Расіі ў памеры 1 млрд даляраў, а таксама кітайскія крэдыты.
На знешніх даўгах могуць эканоміць
Выплаты па даўгах на наступны год запланаваны буйныя, але, мяркуючы па практыцы гэтага года, па факце яны могуць аказацца ніжэйшымі.
— Тут схаваная маштабная хітрасць: за выключэннем Расіі і ЕФСР, магчыма, ні па якіх даўгах дэ-факта плаціць не давядзецца. У сувязі з пастановамі аб выплатах у рублях па еўрабондах і выплатах перад замежнымі крэдыторамі кшталту Сусветнага банка, гэтыя сродкі па сутнасці да крэдытораў не даходзяць, — кажа Дзмітрый Крук. — З вялікай імавернасцю можа скласціся сітуацыя, што Мінфін будзе пералічваць на рахунак «Беларусбанка» эквівалент сумы доўгу ў беларускіх рублях і прапаноўваць крэдыторам забіраць іх там. Але па факце выдаткаў ніякіх не будзе, таму што, як мы бачым, забіраць рублі крэдыторы не спяшаюцца. Гэта вялікі фокус: нібыта выплаты ажыццяўляюцца, а па факце гэтых выдаткаў няма. Калі ўсё так і адбудзецца, у нейкім сэнсе іх можна будзе называць сэканомленымі грашыма. І гэта будзе вялізнае падсілкаванне для бюджэту.
У той жа час эканаміст не выключае, што Мінфін вырашыць плаціць па еўрабондах у замежнай валюце, а міжнародным банкам — у рублях. Ёсць таксама імавернасць, што каштоўныя паперы ўрада да таго часу выкупяць беларускія або расійскія банкі, якія будуць згодныя прыняць аплату ў нашай валюце.
Новыя крэдыты
Акрамя вялікіх выплат па даўгах у 2023 годзе ўрад плануе прыцягнуць амаль 5,5 млрд рублёў крэдытаў на знешніх рынках і 3,9 млрд — на ўнутраным.
— Я так разумею, што з вялікай імавернасцю тут сядзяць 1,5 млрд, якія праходзяць пад сцягам імпартазамяшчэння. Магчыма, разлічваюць на нешта яшчэ ці ёсць дамоўленасці на іншыя крэдыты [Расіі], — каментуе эканаміст сітуацыю з пазыкамі на замежных рынках і дадае пра ўнутраны. — Тут варта разглядаць прыцягненне на чыстай аснове каля 1,5 млрд рублёў (бо чакаюцца выплаты па ўнутраным дзярждоўгу ў памеры 2, 5 млрд). Унутранаму рынку гэта абсалютна пад сілу, улічваючы збыткоўную ліквіднасць банкаў.
