Аляксандр Лукашэнка падпісаў указ аб стварэнні камісіі для працы з ахвочымі вярнуцца на радзіму. Па выніках дакладу генпракурор расказаў падрабязнасці і дэталі таго, як будзе працаваць механізм вяртання ў Беларусь, піша «СБ. Беларусь сегодня».
Хто ўвойдзе ў склад камісіі?
— Камісія на дзве траціны складаецца з прадстаўнікоў грамадскасці — тых грамадзян, якія вядомыя нашым людзям, якія карыстаюцца аўтарытэтам і могуць сказаць сваё слова. Склад удзельнікаў будзе апублікаваны сёння.
Пра які перыяд правапарушэнняў ідзе гаворка?
— Ахопліваецца перыяд магчымых або ўчыненых правапарушэнняў з 1 студзеня 2020 года да 31 снежня 2023 года.
Як можна звярнуцца ў камісію?
— Грамадзяне могуць звярнуцца ў камісію ў пісьмовым або электронным выглядзе. Ва ўказе акрэсленыя патрабаванні да заявы і пералік дакументаў, які неабходна паказаць.
Як будзе прымацца рашэнне?
— Прадугледжваецца адкрытае, свабоднае галасаванне чальцоў камісіі па кожным пытанні.
У які тэрмін пасля прыняцця рашэння можна будзе прыехаць у краіну?
— Для таго каб зняць рознага кшталту правакацыі, ва ўказе асобна акрэсленая норма, звязаная з тым, што асобы, у дачыненні да якіх прынятая пастанова, могуць цягам трох месяцаў яе рэалізаваць. Прайшло тры месяцы — далей, калі ласка, звяртайцеся ў агульным парадку.
А ці не паўстане праблем на мяжы або ўжо ў Беларусі?
— Прадугледжаныя магчымасці рэалізацыі ўсіх прававых нормаў, якія накіраваныя на вызваленне асобы ад адказнасці альбо змену меры стрымання. І самае галоўнае, пасля атрымання на рукі дакумента аб тым, што да канкрэтнай асобы няма прэтэнзій або змененая мера стрымання, прынятае нейкае іншае рашэнне, якое дазваляе ёй спакойна заехаць у Рэспубліку Беларусь, вызначаная гарантыя. То-бок у выпадку ўзнікнення якіх-небудзь прэтэнзій з боку дзяржаўных праваахоўных органаў меры працэсуальнага прымусу ці нейкае прававое рашэнне могуць прымацца толькі са згоды генеральнага пракурора або асобы, якая выконвае яго абавязкі. Гэта замацавана ва ўказе.
А калі пагражае крымінальная справа, даруюць усім або падыход будзе індывідуальным?
— Ва ўказе акрэсленыя віды рашэнняў камісіі. Калі мы прыходзім да разумення, што чалавек памыліўся, паддаўся эмоцыям, уплыву… Бо мы добра памятаем, якая была інфармацыйная пракачка, які быў каласальны ціск. Хтосьці паддаўся, а цяпер шчыра раскайваецца. Мы рэкамендуем праваахоўным органам прыняць працэсуальнае рашэнне, напрыклад, аб спыненні крымінальнага пераследу. І пра гэта пішам чалавеку: «У дачыненні да вас вялася крымінальная вытворчасць, прынята такое і такое рашэнне такога і такога дня». Усё, вы маеце права спакойна заехаць, ніякіх прэтэнзій да вас няма (калі вы нечага не схавалі). Пагадзіцеся, калі чалавек здзейсніў яшчэ нейкае злачынства і хавае яго — закон для ўсіх адзін.
Як часта будзе збірацца камісія?
— Як толькі будуць гатовыя матэрыялы паседжання камісіі (запыты, даведкі, звесткі з інфармацыйных рэсурсаў, ад органаў, якія вядуць крымінальны або адміністрацыйны працэс), будзе праведзены аналіз гэтых матэрыялаў і падрыхтаваныя прапановы і даведачныя матэрыялы для кожнага чальца камісіі. Па меры неабходнасці чальцы камісіі сабраліся, вывучылі матэрыялы, адкрыта прагаласавалі і падрыхтавалі адказ.
Як доўга будзе прымацца рашэнне пасля паступлення заявы?
— Максімум заява будзе разглядацца да двух месяцаў, у выключных выпадках па рашэнні старшыні камісіі — да трох месяцаў. Тут вельмі важна спяшацца павольна і не дапусціць памылкі, уважліва разабрацца.